วิวัฒนาการการศึกษาไทย

สมัยโบราณ

·       ศูนย์กลางของการศึกษา คือ บ้านและวัด มีพระภิกษุเป็นผู้สอน

·       ผู้ชาย จะบวชเรียน

·       ผู้หญิง จะเรียนเย็บปักถักร้อย

สมัยสุโขทัย

.  มีการกำเนิดอักษรไทยเป็นครั้งแรก

.   แบ่งการศึกษาเป็น 4 องค์คือ จริยศึกษา พลศึกษา พุทธิศึกษาและหัตถศึกษา

·       สถานที่เรียน

                ๑. บ้าน

                ๒. วัด(สำหรับผู้ชาย) / หอเรือน(สำหรับผู้หญิง)

                ๓. สำนักปราชญ์ราชบัณฑิต(สำหรับผู้มียศฐาบรรดาศักดิ์/ชนชั้นสูง)

               ๔. ราชสำนัก(เชื่อพระวงศ์)

สมัยกรุงศรีอยุทธยา

·       ทหาร เรียนเกี่ยวกับการใช้อาวุธ.การขี่ช้าง/ม้า

·       พลเรือน ชาย จะบวชเรียนพระธรรม และเรียนเกี่ยวเลข,โหราศาสตร์ และมีความเชื่อที่ว่า"หากไม่ยอมบวชเรียนจะไม่ได้เข้ารับราชการ"

·       หญิง เรียนเกี่ยวกับเย็บปักถักร้อย การทำอาหาร และการแกะสลัก

·       มีการสร้างหนังสือ"จินดามณี"

·        มีการตั้งโรงเรียนมิชชันนารีเป็นครั้งแรก

สมัยกรุงธนบุรี

·       มีการเกิดสงครามบ่อย แต่ก็ยังมีการพัฒนาในเรื่องการศึกษา

·       ศูนย์กลางของการศึกษา คือ วัด โดยมีการสอนหนังสือจินดามณีโดยพระสงฆ์

·       พ่อแม่จะสอนอาชีพของตนแก่ลูก

·       ไม่นิยมให้ผู้หญิงเรียนหนังสือ แต่จะให้เรียนเกี่ยวกับกุลสตรี

สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น

·       ผู้ชาย จะเรียนที่วัด เกี่ยวกับการอ่าน การเขียน และหลักคำสอนของพระพุทธศาสนา

·       ไม่นิยมให้ผู้หญิงเรียน แต่มีผู็หญิงบางส่วนที่อ่านออก เขียนได้

·       ชนชั้นสูง จะเรียนเกี่ยวกับปรัชญาและเครื่อกล

สมัยใหม่

·       เริ่มจาก รัชกาลที่5 มีการให้ความสำคัญกับการศึกษาเป็นอย่างมาก เริ่มมีการนำการศึกษาตะวันตกมาปรับใช้ และมีการเลิกทาสเพื่อให้สิทธิในการศึกษาที่เท่าเทียมกัน ดังพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า ที่ว่า "เจ้านายราชตระกูลตั้แต่ลูกฉันเป็นต้นไป ตลอดจนราษฎรที่ต่ำสุด จะได้มีโอกาสเล่าเรียนได้เสมอกัน ไม่ว่าเจ้า ว่าขุนนาง ว่าไพร่ เพราะฉะนั้น จึงขอบอกได้ว่าการเล่าเรียนในบ้านเมืองเรานั้น จะเป็นข้อสำคัญอันดับหนึ่ง ซึ่งฉันจะจัดให้เจริญขึ้นจงได้"

·       พ.ศ. 2427 มีการจัดตั้ง"โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ"

·     ในปัจจุบัน มีการนำเทคโนโลยีมาปรับใช้ ทำให้ขอบเขตของการศึกษาเล่าเรียนทีเพิ่มมากขึ้น สะดวกและรวดเร็วยิ่งขึ้น แต่ในขณะเดียวกันก็ทำให้เด็กห่างไกลจากการท่องจำมากขึ้นด้วย และมีการติวเตอร์กันมาก

สถานการศึกษาการศึกษาไทยปัจจุบัน

-การศึกษาไทยเป็นการศึกษาที่แย่ที่สุดในASEAN ผลการวิจัยของ PISA บอกว่า เด็กไทยมีสมรรถภาพการอ่าน เขียนและการคำนวณน้อยกว่าประเทศอื่นๆ

-โรงเรียนมีระดับคุณภาพต่ำกว่ามาตรฐานขั้นต่ำจึงทำให้นักเรียนมีระดับคุณภาพต่ำไปด้วย 

-รัฐบาลลงทุน งบประมาณในการศึกษามากแต่กลับได้ประสิทธิผลที่น้อย

-นักเรียนแต่ละภูมิภาค มี IQ ที่ต่างกัน                               

ปรัชญาการศึกษา

 

 1. ปรัชญาสารัตถนิยม

             ด้านการเรียนรู้ เน้นการสร้างวินัยในตนเอง ด้านครูผู้สอน การศึกษามาจากครูไม่ใช่ผู้เรียน ครูเป็นผู้ให้นักเรียนเป็นผู้รับ  หลักสูตรเน้นเนื้อหาวิชาและวิธีสอนให้นักเรียนมุ่งรับรู้และจดจำใช้การปาฐกถา

2. ปรัชญานิรันตนิยม

 โรงเรียนส่งเสริมให้รู้จักคุณค่าของมรดกทางวัฒนธรรม เน้นระเบียบวินัย ผู้สอนเป็นศูนย์กลาง ใช้วิธีการบรรยาย ในการรับรู้  จดจำ   ใช้การออกกำลังกายในการสร้างผู้เรียนให้มีวินัย

3 .ปรัชญาพิพัฒนาการนิยม

            ครูเป็นผู้จัดประสบการณ์หรือกิจกรรมที่เน้นการมีส่วนรวมอยู่บนพื้นฐานและความสนใจของผู้เรียนใช้วิธีสอนแบบปรัชญาตามหลักวิทยาศาสตร์ครูเป็นผู้ชี้แนะจัดกิจกรรม

4.ปรัชญาปฏิรูปนิยม

         สร้างความเสมอภาคและความเป็นธรรมอีกทั้งต้องเตรียมคนสู่สังคมใหม่ โรงเรียนจะต้องจัดกิจกรรมอิสระ ยืดหยุ่นผู้เรียนได้รับประสบการณ์และทักษะตามวิถีทางประชาธิปไตย

5.ปรัชญาอัตถิภาวะนิยม

          การจัดการเรียนการสอน มุ่งที่จะพัฒนาผู้เรียนดึงเอาศักยภาพที่มีอยู่ภายในตัวเองออกมา แสดงออกมาอย่างอิสระ ครูเป็นเพียงที่ปรึกษาเท่านั้น

6.พุทธปรัชญา

             การศึกษาจะต้องมุ่งพัฒนาโลภ โกรธ หลงให้ลดลง และพัฒนาความรู้ ความจำ นิสัย และอื่นๆในทางที่เหมาะสมเห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวม ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน

                       

แบบฝึกหัดบทที่ 2

                                แบบฝึกหัด บทที่ 2

1. การจัดการศึกษาที่ไม่มีปรัชญาเป็นแนวทางท่านเห็นด้วยหรือไม่อยางไร  จงอธิบาย

ตอบ ไม่เห็นด้วย เพราะถ้าการจัดการศึกษาที่ไม่มีปรัชญาเป็นแนวทางก็เปรียบเสมือน เรือเดินสมุทรที่ไร้ทิศทางและเข็มทิศ การศึกษาก็เช่นกันถ้าไม่มีปรัชญาก็ไม่อาจบรรลุผลได้

2. ปรัชญากับการศึกษาท่านคิดวามีความสัมพันธ์กันอย่างไร  จงอธิบาย

ตอบ ปรัชญาจะช่วยกำหนดแนวทางและกำหนดเป้าหมายในการศึกษา ทำให้การศึกษาดำเนินไปตามนั้นและบรรลุผลสำเร็จได้

3. จงวิเคราะห์การจัดการศึกษาของโรงเรียนหรือหน่วยงานที่เกี่ยวกับ หลักสูตรการจัดเรียนการสอน และการบริการทางการศึกษา ว่ามีเรื่องอะไรบ้างที่ดําเนินการตามแนวคิดการศึกษาของปรัชญาจิตนิยม วัตถุนิยม ประสบการณ์นิยม อัตภาวนิยม

ตอบ ปรัชญาจิตนิยม >กิจกรรมเกี่ยวกับศิลปะและภาษา

         ปรัชญาวัตถุนิยม>จัดกิจกรรมเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมและธรรมชาติโดยอาศัยกฎธรรมชาติเป็นหลัก

         ปรัชญาประสบการณ์นิยม>จัดกิจกรรมเชิงประสบการณ์ โดยใช้กระบวนการเรียนรู้ทางวิทยาศาส์

        ปรัชญาอัตภาวะนิยม>การจัดกิจกรรมเลือกเสรัการจัดกิจกรรมเลือกเสรี

4. จงบอกหลักการของปรัชญากลุ่มอนุรักษ์นิยมคือ สารัตถนิยม และนิรันตรนิยมเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร.   

ตอบ. เหมือนกัน กล่าวคือจะเกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมทางสังคม เน้นความสำคัญของครูและเนื้อหาวิชา

5. จงบอกหลักการของปรัชญากลุ่มกลุ่มเสรีนิยม (liber view) คือ พิพัฒนาการนิยม(progressive) และปฏิรูปนิยม (reconstructionism) เหมือนหรือแตกต่างกนอย่างไร

ตอบ. เหมือนกัน กล่าวคือปรัชญาทั้งสองมุ่งสร้างและเปลี่ยนแปลง สังคมและวัฒนธรรมให้ก้าวหน้าต่อไป ปฏิรูปสังคมให้ดีขึ้น

6. จงอธิบายวา ความดี ความงาม เป็นสิ่งที่วัดได้หรือไม่จงอธิบาย

ตอบ เป็นสิ่งที่วัดได้โดยการแสดงออกภายนอก แต่อาจต้องใช้เวลาสักระยะหนึ่งในการพิจารณา

7. จงเขียนเรียงความเรื่อง โลกทัศน์ของข้าพเจ้าที่มีต่ออาชีพครู

ตอบ       ครู มาจากคำว่า ครุ ที่แปลว่าหนัก หมายความว่าภาระหน้าที่ของครูนั้นหนักมากเพราะครูไม่ใช่เฉพาะสอนแต่หนังสือ แต่ครูมีหน้าที่มากกว่านั้นหลายเท่าต้องเป็นผู้ปกครองเด็กให้คำปรึกษาเด็กในเรื่องต่างๆ ควบคุมพฤติกรรมเด็ก รู้จักนิสัยของเด็กและติดตามเด็กในทุกๆเรื่องและทุกๆคน แนะแนว สอนมารยาท อีกทั้งยังต้อฃเป็นแบบอย่างที่ดีแก่เด็ก

               ข้าพเจ้าเป็นนักศึกษาครูคนหนึ่งที่มีความมุมานะและมุ่งหวังที่จะเป็นครู ข้าพเจ้ารู้ดีว่าอาชีพครูเป็นอาชีพที่หนักและเหนื่อย แต่ก็เป็นวิชาชีพที่มีเกียรติและเป็นวิชาชีพขั้นสูง ที่มีคนนับหน้าถือตาเป็นจำนวนมากแต่นั้นไม่ใช่ประเด็นที่ข้าพเจ้าเลือกมาเรียนครู  ข้าพเจ้ามีความตั้งใจไว้แล้วว่าที่ข้าพเจ้ามาเรียนครูเพื่อจะกลับไปพัฒนาหมู่บ้าน เพราะเด็กๆเหล่านั้นเป็นอนาคตของชาติเหมือนเด็กคนอื่นๆ แต่เด็กเหล่านั้นกลับไม่ได้รับโอกาสนี้ ข้าพเจ้าจึงคิดจะไปสอนเด็กเหล่านี้ให้ได้เป็นปัญญาชนผู้พัฒนาชาติ เพราะข้าพเจ้ามีความคิดอยู่ความคิดหนึ่งที่ว่า เราควรพัฒนารากหญ้าให้แข็งแรงแล้วเราจะได้ต้นกล้าที่สมบูรณ์ อาชีพครูจึงเหมาะที่สุดในการปลูกฝังคุณธรรมและคุณภาพควบคู่กันไป

                อาชีพครูเป็นอาชีพที่มั่นคง  เป็นวิชาชีพที่มีคนจำนวนไม่มากต้องการจะเป็นเพราะภาระและหน้าที่  ที่หนัก  ดังนั้นคนเป็นครูจะต้องเป็นมาจากจิตวิญญาณ

8. ท่านคิดวาปรัชญาตะวันตกที่เหมาะสมใช้เป็นแนวทางการจัดการศึกษาของไทยมากที่สุด จงอธิบาย

ตอบ. ปรัชญาพิพัฒนาการนิยม  เพราะเป็นปรัชญาที่มุ่งพัฒนาบุคลิกภาพของเด็ก ด้านร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญาของเด็ก ยึดเด็กเป็นศูนย์กลาง เน้นความสนใจของเด็ก

9. ท่านคิดวา พุทธปรัชญาจะมาพัฒนาการศึกษาของไทยได้หรือไม ่จงอธิบาย

ตอบ.  ได้ เพราะพุทธปรัชญาเป็นการนำหลักธรรมของศาสนาพุทธที่มีอยู่แล้ว ทุกคนเข้าใจดรอยู่แล้วมาประยุกต์ ผลคือทำให้ผู้คนตระหนักในการศึกษาและหน้าที่ของตนที่ต้องรับผิดชอบมากขึ้น

10. ท่านคิดว่าปรัชญาที่จัดการเรียนการสอนโดยยึดผู้เรียนเป็นสําคัญ จงบอกชื่อและอธิบายการจัดการสอนที่ยึดเป็นผู้เรียนเป็ นสําคัญ มีวิธีการจัดอยางไร อธิบายยกตัวอย่าง

ตอบ ปรัชญาพิพัฒนาการนิยม โดยวิธีจัดการสอนคือเน้นความสนใจของเด็ก จัดหาประสบการณ์ วิธีการแก้ปัญหาเพิ่มความรู้ให้กว้างขวาง เป็นหลักเกณฑ์นำไปประยุกต์ใช้ โดยมีครูเป็นผู้แนะนำ

ตัวอย่าง วิชาวิทยาศาสตร์ เรื่องเซลล์พืชและเซลล์สัตว์ ครูก็อธิบายแค่ว่าเซล์ทั้งสองมีลักษณะอย่างไร แล้วให้นักเรียนลงมือดูกล้องจุลทรรศน์วาดรูปสิ่งที่เห็น เปรียบเทียบความแตกต่าง